At Savatthi.
On that occasion Ven. Tissa, the Blessed One's paternal cousin, told a large number of monks:
-"Friends, it's as if my body is drugged. I've lost my bearings. Things aren't clear to me. My mind keeps being overwhelmed with sloth & torpor. I lead the holy life dissatisfied. I have uncertainty about the teachings."

Nhân duyên ở Sàvatthi.
Lúc bấy giờ, Tôn giả Tissa, cháu trai Thế Tôn, nói với một số đông Tỷ-kheo:
-" Này chư Hiền, thân ta như bị say vì vị ngọt (nặng nề và bại hoại). Ta không thấy rõ các phương hướng. Ta không phân biệt được các pháp. Thụy miên, hôn trầm xâm chiếm tâm ta và tồn tại. Ta sống Phạm hạnh không còn thoải mái, và ta nghi ngờ đối với các pháp."

Then a large number of monks went to the Blessed One and, on arrival, having bowed down to him, sat to one side.
As they were sitting there, they told him:
-"Lord, Ven. Tissa, the Blessed One's paternal cousin, has told a large number of monks, 'Friends, it's as if my body is drugged. I've lost my bearings. Things aren't clear to me. My mind keeps being overwhelmed with sloth & torpor. I lead the holy life dissatisfied. I have uncertainty about the teachings.'"

Rồi nhiều Tỷ-kheo đi đến Thế Tôn; sau khi đến, đảnh lễ Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên.
Ngồi xuống một bên, các Tỷ-kheo ấy bạch Thế Tôn:
-" Bạch Thế Tôn, Tôn giả Tissa, cháu trai Thế Tôn, có nói với một số đông Tỷ-kheo: "Này chư Hiền, thân ta như bị say vì vị ngọt (nặng nề và bại hoại). Ta không thấy rõ các phương hướng. Ta không phân biệt được các pháp. Thụy miên, hôn trầm xâm chiếm tâm ta và tồn tại. Ta sống Phạm hạnh không còn thoải mái, và ta nghi ngờ đối với các pháp".

Then the Blessed One told a certain monk:
-"Come, monk. In my name, call Tissa, saying, 'The Teacher calls you, my friend.'"

Rồi Thế Tôn gọi một Tỷ-kheo:
-" Đến đây, này Tỷ-kheo! Hãy nhân danh Ta, gọi Tỷ-kheo Tissa: "Hiền giả Tissa, bậc Đạo Sư gọi Hiền giả!"

-"As you say, lord"
The monk answered and, having gone to Ven. Tissa, on arrival he said:
-"The Teacher calls you, my friend."

-"Thưa vâng, bạch Thế Tôn."
Tỷ-kheo ấy vâng đáp Thế Tôn, đi đến Tôn giả Tissa; sau khi đến, nói với Tôn giả Tissa:
-" Hiền giả Tissa! Bậc Đạo Sư gọi Hiền giả."

"As you say, my friend," Ven. Tissa replied.
Then he went to the Blessed One and, on arrival, having bowed down to him, sat to one side. As he was sitting there, the Blessed One said to him:
-"Is it true, Tissa, that you have told a large number of monks, 'Friends, it's as if my body is drugged. I've lost my bearings. Things aren't clear to me. My mind keeps being overwhelmed with sloth & torpor. I lead the holy life dissatisfied. I have uncertainty about the teachings'?"
-"Yes, lord."

-"Thưa vâng, Hiền giả." Tôn giả Tissa vâng đáp Tỷ-kheo ấy, đi đến Thế Tôn; sau khi đến, đảnh lễ Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên.
Thế Tôn nói với Tôn giả Tissa đang ngồi một bên:
-" Có thật chăng, này Tissa, Ông đã nói như sau cho một số đông Tỷ-kheo: "Này chư Hiền, thân ta như bị say vì vị ngọt (nặng nề và bại hoại). Ta không thấy rõ các phương hướng. Ta không phân biệt được các pháp. Thụy miên, hôn trầm xâm chiếm tâm ta và tồn tại. Ta sống Phạm hạnh không còn thoải mái, và ta nghi ngờ đối với các pháp"?
- "Thưa vâng, bạch Thế Tôn."

-"What do you think, Tissa: In one who is not without passion, desire, love, thirst, fever, & craving for form, does there arise sorrow, lamentation, pain, distress, & despair from change & alteration in his form?"
-"Yes, lord."
-"Good, Tissa, good. That's how it is for one who is not without passion for form.

-"Ông nghĩ thế nào, này Tissa? Đối với người chưa ly tham, chưa ly dục, chưa ly ái, chưa ly khát, chưa ly nhiệt tình, chưa ly khát ái đối với sắc, thời khi sắc ấy biến hoại, đổi khác, có khởi lên sầu, bi, khổ, ưu, não không?"
-"Thưa có, bạch Thế Tôn."
- "Lành thay, lành thay, này Tissa! Như vậy là phải, này Tissa! Như người chưa ly tham đối với sắc.

-"What do you think, Tissa: In one who is not without passion, desire, love, thirst, fever, & craving for feeling... perception... fabrications, does there arise sorrow, lamentation, pain, distress, & despair from change & alteration in his fabrications?"
-"Yes, lord."
-"Good, Tissa, good. That's how it is for one who is not without passion for fabrications.

-"Ông nghĩ thế nào, này Tissa? Đối với người chưa ly tham, chưa ly dục, chưa ly ái, chưa ly khát, chưa ly nhiệt tình, chưa ly khát ái đối với thọ... đối với tưởng... Như người chưa ly tham đối với các hành, thời khi các hành ấy biến hoại, đổi khác, có khởi lên sầu, bi, khổ, ưu, não không?"
- "Thưa có, bạch Thế Tôn."
-"Lành thay, lành thay, này Tissa! Như vậy là phải, này Tissa, đối với người chưa ly tham đối với các hành."

-"What do you think, Tissa: In one who is not without passion, desire, love, thirst, fever, & craving for consciousness, does there arise sorrow, lamentation, pain, distress, & despair from change & alteration in his consciousness?"
-"Yes, lord."
-"Good, Tissa, good. That's how it is for one who is not without passion for consciousness.

-"Ông nghĩ thế nào, đối với người chưa ly tham đối với thức, người chưa ly tham, chưa ly dục, chưa ly ái, chưa ly khát, chưa ly nhiệt tình, chưa ly khát ái đối với thức, thời khi thức ấy biến hoại, đổi khác, có khởi lên sầu, bi, khổ, ưu, não không?
- "Thưa có, bạch Thế Tôn."
-"Lành thay, lành thay, này Tissa! Như vậy là phải, này Tissa, đối với người chưa ly tham đối với thức."

-"Now what do you think, Tissa: In one who is without passion, desire, love, thirst, fever, & craving for form, does there arise sorrow, lamentation, pain, distress, & despair from change & alteration in his form?"
-"No, lord."
-"Good, Tissa, good. That's how it is for one who is without passion for form.

-Này Tissa, Ông nghĩ thế nào, đối với người đã ly tham, đã ly dục, đã ly ái, đã ly khát, đã ly khát ái, đã ly nhiệt tình, đã ly khát ái đối với sắc, thời khi sắc ấy biến hoại, đổi khác, sầu, bi, khổ, ưu, não có khởi lên không?
- "Thưa không, bạch Thế Tôn."
-" Lành thay, lành thay, này Tissa! Như vậy là phải, này Tissa, đối với người đã ly tham đối với sắc."

-"What do you think, Tissa: In one who is without passion, desire, love, thirst, fever, & craving for feeling... perception... fabrications, does there arise sorrow, lamentation, pain, distress, & despair from change & alteration in his fabrications?"
-"No, lord."
-"Good, Tissa, good. That's how it is for one who is without passion for fabrications.

-Này Tissa, Ông nghĩ thế nào, Đối với người đã ly tham, đã ly dục, đã ly ái, đã ly khát, đã ly khát ái, đã ly nhiệt tình, đã ly khát ái đối với thọ... đối với tưởng... đối với các hành... Như người đã ly tham đối với các hành, người đã ly tham, đã ly dục, đã ly ái, đã ly khát, đã ly khát ái đối với các hành, thời khi các hành ấy biến hoại, đổi khác, sầu, bi, khổ, ưu, não có khởi lên không?
- "Thưa không, bạch Thế Tôn."
-"Lành thay, lành thay, này Tissa! Như vậy là phải, này Tissa, đối với người đã ly tham đối với các hành."

-"What do you think, Tissa: In one who is without passion, desire, love, thirst, fever, & craving for consciousness, does there arise sorrow, lamentation, pain, distress, & despair from change & alteration in his consciousness?"
-"No, lord."
-"Good, Tissa, good. That's how it is for one who is without passion for consciousness.

-Này Tissa, Ông nghĩ thế nào, Đối với người đã ly tham, đã ly dục, đã ly ái, đã ly khát, đã ly khát ái, đã ly nhiệt tình, đã ly khát ái đối với thức. Như người đã ly tham đối với các hành, người đã ly tham, đã ly dục, đã ly ái, đã ly khát, đã ly khát ái đối với thức, thời khi thức ấy biến hoại, đổi khác, sầu, bi, khổ, ưu, não có khởi lên không?
-" Thưa không, bạch Thế Tôn."
-"Lành thay, lành thay, này Tissa! Như vậy là phải, này Tissa, đối với người đã ly tham đối với thức."

Ông nghĩ thế nào, này Tissa, sắc là thường hay vô thường?
- Là vô thường, bạch Thế Tôn.
- Cái gì vô thường là khổ hay lạc?
- Là khổ, bạch Thế Tôn.
- Cái gì vô thường, khổ, chịu sự biến hoại, có hợp lý chăng khi quán cái ấy là: "Cái này là của tôi. Cái này là tôi. Cái này là tự ngã của tôi"?
- Thưa không, bạch Thế Tôn.

"Thus, Tissa, any form whatsoever that is past, future, or present; internal or external; blatant or subtle; common or sublime; far or near: every form is to be seen as it actually is with right discernment as: 'This is not mine. This is not my self. This is not what I am.'

Do vậy, này các Tỷ kheo , phàm có sắc gì thuộc quá khứ, vị lai, hoặc hiện tại; hoặc liệt hay thắng; hoặc nội hay ngoại,; hoặc thô hay tế; xa hay gần: Phàm sắc phải được thấy như chơn: " Không phải là ta, không phải của ta, không phải tự ngã của ta."

-Any feeling whatsoever...
-Any perception whatsoever...
-Any fabrications whatsoever...

-Phàm xúc nào,.....
-Phàm tưởng nào, ....
-Phàm các hành ....

Any consciousness whatsoever that is past, future, or present; internal or external; blatant or subtle; common or sublime; far or near: every consciousness is to be seen as it actually is with right discernment as: 'This is not mine. This is not my self. This is not what I am.'

Phàm có thức gì thuộc quá khứ, vị lai, hoặc hiện tại; hoặc liệt hay thắng; hoặc nội hay ngoại,; hoặc thô hay tế; xa hay gần: Phàm thức phải được thấy như chơn: " Không phải là ta, không phải của ta, không phải tự ngã của ta."

Seeing thus, the instructed disciple of the noble ones grows disenchanted with form, disenchanted with feeling, disenchanted with perception, disenchanted with fabrications, disenchanted with consciousness. Through disenchantment, he becomes dispassionate. Through dispassion, he is fully released. With full release, there is the knowledge, 'Fully released.' He discerns that 'Birth is ended, the holy life fulfilled, the task done. There is nothing further for this world.'

Do thấy vậy, vị Đa văn Thánh đệ tử yếm ly sắc, yếm ly thọ, yếm ly tưởng, yếm ly các hành, yếm ly thức. Do yếm ly, vị ấy ly tham. Do ly tham, vị ấy giải thoát. Trong sự giải thoát là sự hiểu biết : "Ta đã được giải thoát ". Và vị ấy biết : "Sanh đã tận, Phạm hạnh đã thành, các việc nên làm đã làm, không còn trở lui trạng thái này nữa".

Tissa, it's as if there were two men, one not skilled in the path, the other skilled in the path. In that case the man not skilled in the path would ask the man skilled in the path about the path. The second man would say, 'Come, my good man, this is the path. Go along it a little further and you will see a fork in the road. Avoiding the left fork, take the right. Go along a little further and you will see an intense forest grove. Go along a little further and you will see a large marshy swamp. Go along a little further and you will see a deep drop-off. Go along a little further and you will see a delightful stretch of level ground.

Ví như, này Tissa, có hai người. Một người không giỏi về đường sá, một người giỏi về đường sá. Trong hai người ấy, người không giỏi về đường sá này hỏi người giỏi về đường sá kia về con đường. Người ấy trả lời: "Hãy đi, này Bạn, đây là con đường. Hãy đi theo con đường ấy trong một thời gian. Sau khi đi theo con đường ấy một thời gian, Bạn sẽ thấy con đường ấy chia làm hai. Ở đây, hãy bỏ con đường phía trái, và lấy con đường phía mặt. Rồi đi theo con đường ấy trong một thời gian. Sau khi đi theo con đường ấy trong một thời gian, Bạn sẽ thấy một khu rừng rậm. Hãy đi theo con đường ấy trong một thời gian. Sau khi đi theo con đường ấy trong một thời gian, Bạn sẽ thấy một đầm nước lớn. Hãy đi theo con đường ấy trong một thời gian, Bạn sẽ thấy một vực nước sâu. Hãy đi theo con đường ấy trong một thời gian. Sau khi đi theo con đường ấy trong một thời gian, Bạn sẽ thấy một khoảnh đất bằng khả ái!"

I have made this comparison, Tissa, to convey a meaning. The meaning is this:
-The man unskilled in the path stands for a run-of-the-mill person. The man skilled in the path stands for the Tathagata, worthy & rightly self-awakened.
-The fork in the road stands for uncertainty. The left fork stands for the eightfold wrong path — i.e., wrong view, wrong resolve, wrong speech, wrong action, wrong livelihood, wrong effort, wrong mindfulness, wrong concentration. The right fork stands for the noble eightfold path — i.e., right view, right resolve, right speech, right action, right livelihood, right effort, right mindfulness, right concentration.
-The intense forest grove stands for ignorance. The large marshy swamp stands for sensual desires. The deep drop-off stands for anger & despair. The delightful stretch of level ground stands for Unbinding.

Đây là ví dụ của Ta dùng, này Tissa, để nêu rõ ý nghĩa. Và ý nghĩa như sau:
- Người không giỏi về đường sá, này Tissa,là ví cho kẻ phàm phu. Người giỏi về đường sá, này Tissa, là ví cho Như Lai, bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác.
-Con đường chia làm hai, này Tissa, là ví cho trạng thái nghi hoặc. Con đường tay trái, này Tissa, là ví cho con đường tà đạo tám ngành, tức là tà tri kiến, tà Tư duy, tà Ngữ, tà Nghiệp, tà Mạng, tà Tinh tấn, tà Niệm, tà định. Con đường tay mặt, này Tissa, là ví cho con đường Thánh đạo Tám ngành, tức là chánh tri kiến, chánh Tư duy, chánh Ngữ, chánh Nghiệp, chánh Mạng, chánh Tinh tấn, chánh Niệm, chánh định.
-Khu rừng rậm, này Tissa, là ví cho vô minh. Các đầm nước thấp, này Tissa, là ví cho các dục. Vực nước sâu, này Tissa, là ví cho phẫn nộ, ưu não. Khoảnh đất bằng phẳng khả ái, này Tissa, là ví cho Niết-bàn.

-"Rejoice, Tissa! Rejoice! I am here to exhort you, I am here to aid you, I am here to instruct you!"
That is what the Blessed One said. Gratified, Ven. Tissa delighted in the Blessed One's words.

-" Hãy hoan hỷ, này Tissa! Hãy hoan hỷ, này Tissa! Ta giáo giới (cho Ông), Ta giúp đỡ (cho Ông), Ta giảng dạy (cho Ông)."
Thế Tôn thuyết giảng như vậy, Tôn giả Tissa hoan hỷ, tín thọ lời Thế Tôn dạy.

Trang kế | trở về đầu trang | Home page |